Mahabharata
Pic credit - Gita Press, source - https://www.gitapress.org/

How many parvas are in Mahabharata ?

Mahabharata consists of eighteen parvas.

Following is the list of 18 parvas :

No. of Parva Parva Name (पर्व) Sub Parva (उप-पर्व ) Content
1 Adi Parva (आदिपर्व ) अनुक्रमणिका पर्व
पर्वसंग्रह पर्व
पौष्य पर्व
पौलोम पर्व
आस्तीक पर्व
अंशावतार पर्व
सम्भाव पर्व
जतुगृह पर्व
हिडिम्बवध पर्व
बकवध पर्व
चैत्ररथ पर्व
स्वयंवर पर्व
वैवाहिक पर्व
विदुरागमन राज्यलम्भ पर्व
अर्जुनवनवास पर्व
सुभद्राहरण पर्व
हरणाहरण पर्व
खाण्डवदाह पर्व
मयदर्शन पर्व
परिचय,
राजकुमारों का जन्म और
लालन-पालन
2 Sabha Parva (सभापर्व) सभाक्रिया पर्व
लोकपालसभाख्यान पर्व
राजसूयारम्भ पर्व
जरासन्धवध पर्व
दिग्विजय पर्व
राजसूय पर्व
अर्घाभिहरण पर्व
शिशुपालवध पर्व
द्यूत पर्व
अनुद्यूत पर्व
दरबार की झलक और द्यूत क्रीड़ा
इंद्रप्रस्थ का निर्माण और पाण्डवों का वनवास
3 Aranyaka-parva (अरयण्कपर्व) अरण्य पर्व
किर्मीरवध पर्व
अर्जुनाभिगमन पर्व
कैरात पर्व
इन्द्रलोकाभिगमन पर्व
नलोपाख्यान पर्व
तीर्थयात्रा पर्व
जटासुरवध पर्व
यक्षयुद्ध पर्व
निवातकवचयुद्ध पर्व
अजगरपर्व
मार्कण्डेयसमस्या पर्व
द्रौपदीसत्यभामा पर्व
घोषयात्रा पर्व
मृगस्वप्नोद्भव पर्व
ब्रीहिद्रौणिक पर्व
द्रौपदीहरण पर्व
जयद्रथविमोक्ष पर्व
रामोपाख्यान पर्व
पतिव्रतामाहात्म्य पर्व
कुण्डलाहरण पर्व
आरणेय पर्व
पाण्डवो का वनों में १२ वर्ष का जीवन
4 Virata Parva (विराटपर्व) पाण्डवप्रवेश पर्व
समयपालन पर्व
कीचक वध पर्व
गोहरण पर्व
वैवाहिक पर्व
राजा विराट के राज्य में अज्ञातवास
5 Udyoga Parva (उद्योगपर्व) सेनोद्योग पर्व
संजययान पर्व
प्रजागर पर्व
सनत्सुजात पर्व
यानसन्धि पर्व
भगवद्-यान पर्व
सैन्यनिर्याण पर्व
उलूकदूतागमन पर्व
रथातिरथसंख्या पर्व
अम्बोपाख्यान पर्व
युद्ध की तैयारी
6 Bhishma Parva (भीष्मपर्व) जम्बूखण्डविनिर्माण पर्व
भूमि पर्व
श्रीमद्भगवद्गीता पर्व
भीष्मवध पर्व
महाभारत युद्ध का पहला भाग
भीष्म कौरवों के सेनापति
7 Drona Parva (द्रोणपर्व) द्रोणाभिषेक पर्व
संशप्तकवध पर्व
अभिमन्यु वध पर्व
प्रतिज्ञा पर्व
जयद्रथ वध पर्व
घटोत्कच वध पर्व
द्रोणवध पर्व
नारायणास्त्रमोक्ष पर्व
युद्ध जारी, द्रोण सेनापति बने
8 Karna Parva (कर्णपर्व) कर्णपर्व युद्ध जारी, कर्ण सेनापति बना
9 Shalya Parva (शल्यपर्व ) ह्रदप्रवेश पर्व
गदा पर्व
युद्ध का अंतिम भाग
शल्य सेनापति
10 Sauptika Parva (सौप्तिकपर्व) ऐषीक पर्व अश्वत्थामा द्वारा पाण्डव सेना का सोये हुए में वध
11 Stri Parva (स्त्रीपर्व) जलप्रादानिक पर्व
विलाप पर्व
श्राद्ध पर्व
गान्धारी का मृत लोगों के लिये शोक
12

Shanti Parva (शांतिपर्व)

राजधर्मानुशासन पर्व
आपद्धर्म पर्व
मोक्षधर्म पर्व
युधिष्ठिर का राज्याभिषेक
भीष्म के दिशा-निर्देश
13 Anushasana Parva (अनुशासनपर्व ) दान-धर्म-पर्व
भीष्मस्वर्गारोहण पर्व
भीष्म के अंतिम उपदेश
14 Ashvamedhika Parva (अश्वमेधिकापर्व) अश्वमेध पर्व
अनुगीता पर
वैष्णव पर्व
युधिष्ठिर द्वारा अश्वमेध का आयोजन
15 Ashramavasika Parva (आश्रम्वासिकापर्व ) आश्रमवास पर्व
पुत्रदर्शन पर्व
नारदागमन पर्व
धृतराष्ट्र, गान्धारी और कुन्ती का वन में आश्रम के लिये प्रस्थान”
16 Mausala Parva (मौसुलपर्व ) मौसुलपर्व यादवों की परस्पर लड़ाई
17 Mahaprasthanika Parva (महाप्रस्थानिकपर्व ) महाप्रस्थानिकपर्व युधिष्ठिर और उनके भाइयों की सद्‍गति का प्रथम भाग
18 Svargarohana Parva (स्वर्गारोहणपर्व ) स्वर्गारोहणपर्व पांडवों की स्वर्ग यात्रा

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!